KORTE EN DUIDELIJKE TIPS VOOR ONDERZOEKSOPDRACHTEN EN -TENTAMENSTOF (HBO/MBO+).

KWALITATIEF ONDERZOEK, HOEVEEL INTERVIEWS HEB JE NODIG?
In dit artikel: Kwalitatief onderzoek en aantallen, Waarom heb je al genoeg aan weinig interviews? , Hoeveel interviews heb je nodig?  Is er een minimum aantal interviews vereist?  Wat zijn criteria voor bepalen van aantal interviews?  Conclusies trekken uit interviews , Een valkuil als je interviews gebruikt

KWALITATIEF ONDERZOEK EN AANTALLEN
Bij kwalitatief onderzoek richt je, je erop dat je de verhalen (of teksten) die je leest 'begrijpt'. De kwantitatiefonderzoeker telt het aantal klanten dat de koffie 'zeer lekker' vindt. De kwalitatief onderzoeker interviewt de klant en probeert erachter te komen waarom de klant 'zeer lekker' heeft aangekruist. Dat is best lastig omdat 'lekker' voor iedereen weer iets anders betekent. En wat is dan 'ZEER lekker'? Toch is het voor de horecaondernemer een heel interessante vraag. Als hij onder woorden kan brengen WAT er zeer lekker wordt gevonden kan hij zijn producten verbeteren en zo een voorsprong creeëren op de concurrentie.

WAAROM HEB JE GENOEG AAN ZO WEINIG INTERVIEWS?
Kwalitatief onderzoek gaat om verschillende redenen niet om aantallen.
1) Kwalitatief onderzoek is vaak een onderdeel van een onderzoek waarbij dan later alsnog geteld gaat worden.
2) Kwalitatief onderzoek heeft als doel een 'theorie' te vormen. Deze theorie wordt vervolgens aangevuld / verbeterd / gecontroleerd met andere informatie (kennis uit de literatuur/deskundigen/collega-onderzoekers / vragenlijsten).
3) Praktisch: Er is onvoldoende tijd / geld om veel interviews te doen. (Het komt dus veel voor dat ondernemingen op basis van kwalitatieve onderzoek maar gewoon iets gaan proberen en dan kijken of het succes heeft.

Voorbeeld: Een onderzoek naar Koffie bereiden waar de klant bij is. Omdat uit de interviews bleek dat klanten het 'ritueel van koffiezetten' leuk vinden om naar te kijken en het gevoel geven van kwaliteit besluit de onderneming om alle koffie ter plaatse, vers te zetten. Als dan later blijkt dat het onvoldoende voordelen biedt voor de ondernemer en wel nadelen (hogere kosten)  kan de ondernemer besluiten om er niet mee door te gaan. Maar het was nuttig om het te proberen. Het onderzoek was dus nuttig want daardoor kwam de ondernemer op het idee en elke (succesvolle) innovatie begint met een (goed) idee.

Het aantal benodigde interviews is ook afhankelijk van het doel van het onderzoek en de probleemstelling. 
Voor HBO-scripties geldt al de beperking dat je onvoldoende tijd hebt. Een HBO-scriptie is bedoeld als finaal bewijs dat de student in staat is om een complex vraagstuk zelfstandig te onderzoeken en op te lossen volgens de regels van goed onderzoek. Het is dus mogelijk dat het binnen de scriptietermijn niet lukt om het probleem van de opdrachtgever op te lossen.

WAT IS HET MINIMUM AANTAL INTERVIEWS
A) Als het gaat om de context van je scriptie: 
Een paar interviews om de context te verkennen, interviews met management over de 'visie' of over 'het te onderzoeken probleem'; interviews met een aantal (senior) medewerkers; interview met een expert/adviseur; literatuurstudie over bepaalde vaktermen of over theorieën en modellen die betrekking hebben op het vraagstuk.

B) Als het gaat om je primaire onderzoek: 
Een aantal interviews met klanten/medewerkers (aantal 5-25). Het aantal van 25 is hoog en komt niet veel voor. Wanneer je 25 interviews nodig hebt is de probleemstelling van de student waarschijnlijk niet geschikt voor een HBO-scriptie (vraagt teveel tijd).

C) Focusgroepen: Het kan ook gaan om focusgroepen (2 of 3 bijeenkomsten) met elke keer ca. 5-11 personen. Ook hier geldt weer dat het (meestal) binnen een HBO-scriptie niet mogelijk is om meer dan 3 bijeenkomsten te doen. Alles moet namelijk beschreven worden en geanalyseerd en daarvoor is onvoldoende tijd. De grootte van de groep hangt vooral af van het aantal mensen dat je tegelijkertijd kan managen. Sommige onderwerpen zijn zo beladen dat je met een groep van 11 deelnemers al in een rommelige sfeer terecht komt. Voor andere onderwerpen kan je best 13 mensen uitnodigen zonder dat iedereen door elkaar praat.

CRITERIA VOOR HET AANTAL INTERVIEWS
Voor de interviews van type A (zie boven) geldt dat het slechts bedoeld is om je kennis over het onderwerp te vergroten. Interviews zijn noodzakelijk om je een idee te geven van de problematiek waar je mee te maken hebt. Ik adviseer om minstens 1 interview te houden met iemand van het management (liefst 2 interviews: een manager en een senior medewerker/supervisor). Minstens 1 interview met een externe deskundige en daarnaast voldoende literatuurstudie om op de hoogte te zijn van bepaalde vaktermen/definities en theorieën en modellen.

Voor de interviews van type B kan je de regel van VERZADIGING als uitgangspunt nemen. Verzadiging houdt in dat je net zolang doorgaat met interviews tot je merkt dat er geen 'nieuws'  meer uit de gesprekken komt. Met andere woorden elk nieuw interview levert geen interessante nieuwe inzichten/antwoorden op. Meestal hou je eerst 5 interviews en ga je daarna door tot de verzadiging optreedt (natuurlijk niet gelijk stoppen bij het 6e interview maar pas stoppen wanneer je 2 interviews later nog niets nieuws hebt gehoord).

Voor de interviews van type C (focusgroepen) geldt eigenlijk dat je er niet meer dan 3 organiseert. Dat heeft niet zozeer te maken met verzadiging maar is puur praktisch (er is niet meer tijd). Het is dus belangrijk dat je vooraf bedenkt of je met 3 focusgroepen voldoende informatie gaat binnenhalen.

WELKE CONCLUSIES KAN JE TREKKEN UIT INTERVIEWS? 
Het is niet de bedoeling dat je op grond van de interviews uitspraken gaat doen als 'Er is bewezen dat...'.  Juist omdat je niet iedereen kan interviewen moet je in je conclusies spreken van '...er zijn sterke aanwijzingen voor .....', '... een opvallend argument dat regelmatig wordt genoemd is ....', '... de indruk bestaat dat ....'. Als je maar niet te stellige beweringen doet kan je in je conclusie niet veel verkeerd doen. Je zegt wat er naar voren is gekomen en je geeft vervolgens aan dat er nader onderzoek nodig is om te bepalen HOEVEEL mensen er zo over denken (kwantitatief onderzoek dus).

VALKUILEN BIJ GEBRUIK VAN INTERVIEWS  Veel studenten gaan TOCH tellen hoe vaak een bepaald antwoord is gegeven. Ze schrijven dan 80% van de deelnemers zei dat de koffie 'te heet' was.... Dat is dus juist NIET de bedoeling. 80% is namelijk nog altijd maar 4 mensen! (4 van de 5 om precies te zijn). Hou het er dus bij dat ... "De temperatuur van de koffie is relatief vaak genoemd als aandachtspunt".

EINDE VAN DIT ARTIKEL.
Bekijk ook de andere artikelen. Klik hier voor een overzicht van alle artikelen.

DEEL DEZE SITE MET MEDE-STUDENTEN
Er is veel zorg besteed aan deze uitleg. Het is begrijpelijk geschreven met duidelijk voorbeelden. Maandelijks bezoeken 4000 HBO (en WO) studenten onze site. Als je vindt dat de site je goed geholpen heeft, vergeet dan niet om dit te delen en te liken.